اولین دوره نانواستارتاپ باهدف شناسایی و آماده‌سازی تیم نماینده ایران در المپیاد بین‌المللی نانو توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو با همکاری برنامه تجاری‌سازی دستاوردهای دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد. در این دوره، ۶۰ نفر از برگزیدگان مسابقه ملی فناوری نانو، در قالب ۱۵ تیم، راهکارهایی برای حل معضلات حوزه آب و پساب با استفاده از فناوری نانو ارائه کردند. این برنامه شامل دو مرحله حضوری (انتخاب فرصت فناوری) و غیرحضوری (تکمیل طرح فناورانه و مدل کسب‌وکار) بوده است. در این دوره تیم‌ها از مشاوره‌های تخصصی تجاری، فنی و حمایت و پشتیبانی در مسیر شناسایی مشتریان و توسعه فناوری خود برخوردار شدند. در پایان این رقابت دومرحله‌ای، نهایتاً یک تیم به‌عنوان برگزیده انتخاب شد و سایر تیم‌ها نیز از آموزش‌های کسب‌وکاری و حمایت‌های فنی و مالی برای تجاری‌سازی طرح خود بهره‌مند شدند. گروه‌های نانیت، پاکاب و آبینو به ترتیب حائز رتبه‌های اول تا سوم شدند.
به‌منظور آشنایی بیشتر با گروه اول و طرح برگزیده این دوره گفتگویی ترتیب دادیم با هومن بخشی، سرگروه تیم نانیت که در ادامه می‌خوانید.
لطفاً طرح گروه خود را معرفی کنید.
طرح تیم ما بازیابی و تصفیه سولفات کروم از پساب آلوده کارخانه‌های مختلف ازجمله کارخانه‌های چرم‌سازی بوده است. وجود کروم در پساب کارخانه‌های چرم بسیار برای سلامتی مضر و سرطان‌زا است و این کروم، قابلیت بازیافت با روش‌های فعلی تصفیه را ندارد. ازاین‌رو وارد آب‌های زیرزمینی شده و از طریق آبیاری کشاورزی وارد محصولات غذایی و در ادامه وارد بدن انسان می‌شود. دستگاهی که گروه ما طراحی کرده است با استفاده از نانوجاذبهای فوتوکاتالیستی، کروم موجود در پساب را جداسازی کرده و مجدداً آن را به سولفات کروم تبدیل می‌کند. این سولفات کروم همان محصولی است که کارخانجات چرم برای ساخت چرم از آن استفاده می‌کنند. این دستگاه که در آن جاذبها جایگزین فیلتر شدهاند، قابلیت تصفیه پساب صنایع گوناگون ازجمله صنایع آبکاری و فلزات، رنگ و پوشش، چاپ و بسته‌بندی را دارد ولی بیشترین مصرف آن برای بازیابی سولفات کروم پساب چرم‌سازی است.
فعالیت‌هایی که برای ارائه این طرح انجام دادید را توضیح دهید.
من به‌همراه دیگر هم‌گروهی‌هایم – مهدی قاسمی و پوریا پریداش – بعد از اینکه ایده گروه مشخص شد، سایر فعالیت‌هایی که در دنیا در این حوزه انجام‌شده است را رصد کردیم. به این منظور مقالات و پتنت‌های مختلفی را بررسی کردیم و در گام بعدی جاذب طراحی‌شده را در نمونه‌های مختلف تست کردیم. برای این کار، از چند کارخانه چرم‌سازی بازدید کردیم و با استفاده از جاذب‌های مختلفی پساب این کارخانه‌ها را آزمایش کردیم، پس از انجام این مراحل نیز نمونه اولیه و آزمایشگاهی دستگاه را طراحی و ساختیم.
نظرتان درباره برگزاری نخستین دوره نانواستارتاپ چیست؟
با توجه به اینکه نخستین دوره برگزاری این رویداد بود یک‌سری ایرادهایی داشت که باید برای دوره‌های بعدی رفع شود، اما به‌صورت کلی این رقابت‌ها در سطح بسیار خوبی برگزار شد و به‌خصوص در مرحله دوم، رقابت تیم‌ها بسیار سنگین و سخت‌تر بود و تیم‌ها بسیار پرتلاش ظاهر شدند، مثلاً در مواردی اعضای تیم‌ها تا نیمه‌های شب درکنار هم کار می‌کردند تا روز بعد بتوانند طرح خود را ارائه دهند.
باتوجه به اینکه قرار است تیم شما در المپیاد بین‌المللی نانو شرکت کند، چه برنامه‌ای برای این رقابت‌ها درنظر گرفته‌اید؟
در تلاش هستیم تا روی این دستگاه بیشتر کار کنیم تا ایراد فنی به آن وارد نشود، الان در مرحله رفع ایرادهای نمونه اولیه دستگاه هستیم. سعی داریم با تغییراتی روی دستگاه بازده آن‌را افزایش دهیم تا با سرعت بیشتر و در مدت‌زمان کمتر، پساب بیشتری را تصفیه کند. همچنین دیگر فعالیت‌هایی را که در دنیا انجام می‌شود رصد می‌کنیم تا تفاوت دستگاه خود را نسبت به آن‌ها بیابیم تا بتوانیم نوآوری طرح را افزایش دهیم.
برای تجاری‌سازی و فروش این دستگاه چه اقداماتی انجام داده‌اید؟
مذاکراتی با کارخانجات مختلف تولیدکننده چرم مانند چرم مشهد، ورامین و تبریز انجام داده‌ایم و این طرح را برای این کارخانجات معرفی کرده‌ایم که با استقبال آن‌ها نیز مواجه شدیم. همچنین قرار است نمونه پایلوت دستگاه برای شرکت طوس چرم بسازیم تا در صورت حصول نتایج رضایت‌بخش، در مباحث مربوط به تجاری‌سازی و فروش نیز ورود کنیم.
از فرصتی که در اختیار مجله اینترنتی نانوسان قرار دادید سپاسگزاریم.
