رنگآمیزی درب و پنجره مثال روزمره از صنعت پوششدهی است که علاوه بر زیبایی ظاهری موجب افزایش عمر آن در مقابل خوردگی میشود. پوششدهی فرآیندی مهندسی است که در آن با پوشاندن سطح با مواد مناسب، امکان افزایش دوام و ماندگاری قطعه، ماشینآلات و تجهیزات فراهم میشود. بنابراین مهندسی سطح عبارت است از طراحی و ساخت همزمان سطح و زیرلایه بهصورت سیستمی با ارتقای عملکرد آنها که از لحاظ اقتصادی بهصرفه باشد. هدف مهندسی سطح این است که به ویژگیهای موردنظر سطح در طراحی برای یک کاربرد خاص برسد، بهطوری که از لحاظ کیفیت و قیمت بسیار مفید و موثر باشد.
در دو دهه اخیر با ظهور فناوریهای نوین، فرایندهای سنتی گذشته یا تکمیل و اصلاحشده و یا اینکه جایگزین مناسبی برای آنها معرفی شده است. برای مثال سختی و مقاومت به سایش پایین، زبری سطح بالا و مضرات زیستمحیطی، در فرآیند آبکاری کروم سخت، از جمله عیوبی است که روشهای نوین موجب بهبود خواص سطحی آن شده است.
امروزه فناوری نانو به طور گسترده و مؤثری در فرآیندهای پوششدهی مورد استفاده قرار میگیرد. بررسیهای انجام شده بر روی نانوپوششها نشان میدهد که خواص آنها در بسیاری موارد نسبت به پوششهای معمولی بهبود چشمگیری دارد. نانوپوششها در مقایسه با پوششهای میکرومتری ضریب انبساط حرارتی، سختی و چقرمگی بالاتر و مقاومت بیشتر در برابر خوردگی، سایش و فرسایش دارند.
عمده تحقیقات انجامشده بر روی نانوپوششها مربوط به پوششهای با سختی بالا و فوق سخت (Super Hard) است. پوششهای فوقسخت پوششهایی هستند که سختی آنها بیشتر از ۴۰ گیگا پاسکال و ضریب اصطکاک ۰/۰۵ است.
اصطکاک، سایش و شرایط محیطی در ابزارآلات و قطعات صنایع پزشکی موجب تخریب سطوح قطعات میشوند. برای حل این مشکل، میتوان با استفاده از مهندسی سطح و اعمال نانوپوششها، درصد تخریب قطعات را کاهش داد. همچنین به دلیل حساسیتهای بالای بهداشتی و بحث زیستسازگاری، در سالهای اخیر فناوری نانوپوشش راهحل مناسبی برای این موضوع است. مقایسه پوششهای مرسوم سنتی و نانوپوششها، کاربرد نانوپوششها در ابزارآلات جراحی و ایمپلنتهای دندانپزشکی از مواردی است که در گزارش صنعتی «کاربردهای نانوپوششهای سخت و مقاوم در صنایع پزشکی و دارویی» تشریح شده است و در ادامه میتوانید فایل pdf این گزارش را دانلود کنید.