ستاد توسعه فناوری نانو چند سالی است که گزارشهای صنعتی کوتاهی با هدف معرفی کاربردهای فناوری نانو در صنایع گوناگون منتشر میکند. در این گزارشها علاوه بر معرفی کاربردهای فناوری نانو، شرکتها و محصولات تولید شده در داخل و خارج از کشور را معرفی شدهاند و وضعیت بازار این محصولات بررسی شده است. از این پس ضمن معرفی گزارشهای منتشر شده، نسخه الکترونیکی آنها را در نانوسان منتشر خواهیم کرد.
نخستین مطلب از این مجموعه را به معرفی گزارش کوتاه صنعتی «کاربرد فناوری نانو در رنگها و پوششهای آبگریز» اختصاص دادهایم. در این گزارش پس از بیان مقدمهای در خصوص فناوری نانو و اهمیت آن در صنعت، راهحلهای مرسوم محافظت از سطوح و قطعات و معایب آنها تشریح شده است. پس از آن اشارهای به راهحلهای مبتنی بر فناوری نانو شده و رنگها و پوششهای مبتنی بر فناوری نانو همراه با مزایا و گستره کاربردهایشان معرفی شدهاند.
در مقدمه این گزارش آمده است:
«فناوری نانو با ساختارهای مختلف ماده که دارای ابعادی از مرتبه یک میلیاردم متر هستند سروکار دارد. این فناوری، توانمندی تولید مواد، ابزار و سیستمهای جدید با کنترل سطوح مولکولی و اتمی برای استفاده از خواصی است که در آن سطوح ظاهر میشود. استفاده از فناوری نانو در رنگ باعث ایجاد خواص جدید در رنگ، افزایش کیفیت رنگ و کاهش مصرف آن میگردد. کاربرد فناوری نانو در صنایع رنگ و پوشش در بخش مواد اولیه بیشتر شامل رنگدانهها است. در بحث رنگدانهها، اندازه ذرات اهمیت بسزایی دارد و با پیش رفتن به سمت مقیاس نانو و افزایش سطح فعال نانوذرات (به دلیل دارا بودن تعداد بسیار زیاد اتم در سطح) خواص متفاوت و جدیدی مانند ضد سایش، آنتی باکتریال، خود تمیز شونده، ضد خش، ضد سایش وخواص حفاظت الکترومغناطیس در رنگ ایجاد میشود. بنابراین رنگهای نانو با بهرهگیری از نانوذرات فعال و گروههای عاملی مناسب در ساختار خود، قادرند تا در مقابل محرکهای محیطی عکسالعملهای هوشمندانه محافظتی، از خود نشان دهند. رنگهای ضد آب نانو نیز دستهای دیگر از رنگهای محافظتی هستند که بهمنظور افزایش دوام قطعات و کاهش هزینهها دارای کاربردهای وسیع در صنایع مختلف میباشند.»
در جای دیگری از این گزارش آمده:
در میان بازار پوششها، نانوپوششها فرصتهای جدیدی را در بازارهای جهانی ایجاد کردهاند. خواصی مانند مقاومت در برابر خوردگی، مقاومت در برابر UV، خاصیت ضد احتراقی، حفظ براقیت سطوح و بهبود خواص شیمیایی و مکانیکی از جمله ویژگیهای این پوششها است. بازار پوششهای خودتمیزشونده آ بگریز در سالهای اخیر به علت کاربرد در شیشههای خودرو، تجهیزات بهداشتی، لوازم الکترونیکی، تجهیزات پزشکی، صنعت کفش، منسوجات و حمل و نقل هوایی گسترش زیادی پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۳، محصولات خود تمیزشونده و آسانتمیز شونده بزرگترین سهم را در بازار جهانی نانوپوششها دارا بودند و انتظار میرود که این روند تا سال ۲۰۱۹ ادامه یابد. طبق گزارشهای مؤسسه تحقیقاتی NanoMarket، بازار پوششهای خودتمیزشونده در سال ۲۰۱۸ به یک میلیارد و چهارصد هزار دلار خواهد رسید.
نسخه الکترونیکی این گزارش را در ادامه میتوانید دانلود کنید.